Φράνκο, Ιβάν

(1856 – 1917). Ουκρανός συγγραφέας και δημοσιολόγος. Ήταν γιος αγρότη σιδηρουργού, που επιθυμούσε να προσφέρει στον γιο του εξαίρετη μόρφωση. Ο Φ. σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Λβοφ και μετεκπαιδεύτηκε στης Βιέννης. Ως συγγραφέας θεωρείται συνεχιστής της παράδοσης του Σεφτσένκο και θιασώτης των επαναστατικών ιδεών. Αγωνίστηκε με σθένος εναντίον του αστικού εθνικισμού και υποστήριξε τα συμφέροντα των συμπατριωτών του εργατών και αγροτών. Οι πολιτικές πεποιθήσεις του στάθηκαν αφορμή διώξεών του· φυλακίστηκε μάλιστα 3 φορές. Ο Φ. μετέφρασε στην ουκρανική γλώσσα έργα των Κ. Μαρξ και Φ. Ένγκελς και εργάστηκε δημιουργικά για την εκλαΐκευση των θεωριών τους στην τάξη των εργατών. Τα ποιήματά του εξάλλου διαπνέονται από επαναστατικό πάθος και απηχούν τους κοινωνικούς αγώνες της εποχής του. Η ποιητική του συλλογή Κορυφές και χαμηλώματα (1887), διαποτίζεται από τις ιδέες της αδελφικής φιλίας των εργαζομένων. Έγραψε επίσης το θεατρικό έργο Κλεμένη τύχη, με θέμα αντλημένο από την ουκρανική αγροτική ζωή, καθώς και κριτικά δοκίμια, που αναφέρονται στην ιστορία της ουκρανικής και της ρωσικής λογοτεχνίας. Στον Φ. οφείλεται επίσης η συστηματική κριτική μελέτη των ουκρανικών δημοτικών τραγουδιών. Ο Φ. αγωνίστηκε με συνέπεια για την επικράτηση των αρχών του ρεαλισμού στην τέχνη και γενικά για την υψηλή ποιοτική στάθμη της. Η Ουκρανία, τιμώντας τη μνήμη του, ονόμασε το πανεπιστήμιο του Λβοφ, πανεπιστήμιο Φ. Το όνομά του έχει επίσης και το Εθνικό θέατρο του Κιέβου.